Jak się ubezpieczyć od niezdolności do pracy?

Życie jest nieprzewidywalne. To świetnie pokazał nam zeszły rok 2020sty. Czasem możesz nie zdawać sobie sprawy, że stoisz nad przepaścią. Wystarczy chwila, ułamek sekundy i Twoje życie może się diametralnie zmienić, choćby poprzez nieszczęśliwy wypadek, tudzież chorobę.

I wtedy jest zastanawianie się:

Czy miałem ubezpieczenie? Na jakie sumy ubezpieczenia? Czy to ubezpieczenie mnie chroni?

Muszę skądś przecież czerpać źródło swojego dochodu. W tej chwili nie jestem w stanie, bo np. leżę w szpitalu.

I tą lukę powinny zabezpieczyć ubezpieczenia od niezdolności do pracy. Pytanie czy to robią – krótka rozprawka na ten temat poniżej.

Zacznijmy od tego czym jest w ogóle niezdolność do pracy? Wg definicji ZUS:

“Niezdolną do pracy jest osoba, która:

• całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i
• nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Niezdolność do pracy można orzec na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.”

Często wydaje nam się, że bycie niezdolnym do pracy wiąże się z faktem, iż nie możemy wykonywać swojej pracy podczas gdy wg definicji ZUSu niezdolny do pracy to osoba, która nie jest w stanie wykonywać JAKIEJKOLWIEK pracy. Jeśli nawet jesteś w stanie poruszać palcem to przecież możesz klikać. Brzmi tragicznie, ale niestety to prawda. Pytanie brzmi zatem jak zabezpieczyć się przed sytuacją, kiedy nie jesteś w stanie uzyskać dochodu? Zawsze przecież lepiej zapobiegać niż leczyć.

Masz kilka rodzajów ubezpieczeń, które mogą Cię uchronić w momencie, gdy rzeczywiście nie będziesz zdolny do wykonywania swoich obowiązków zawodowych, a w zasadzie główne to dwa: ubezpieczenia od niezdolności do pracy oraz ubezpieczenia od niezdolności do wykonywanego zawodu. To podstawowe opcje zabezpieczenia w kontekście tego ryzyka choć nie jedyne. Ale skupmy się póki co na tych dwóch.

Ubezpieczenie od niezdolności do pracy

To ubezpieczenie, które właśnie najczęściej orzekane jest przez ZUS. Pierwszy problem jest taki gdy np.  pracujesz na kontrakcie (częsty zawód w tym zakresie to marynarz). Jeśli posiadasz takie ubezpieczenie to zapewne wiesz, że nie masz opłacanego ZUS-u. Nawet jeśli jesteś “podpięty” pod żonę/męża to tylko pod ubezpieczenie zdrowotne a nie rentowe. Zatem jeśli będziesz niezdolny do pracy nie ma kto Ci tego orzec, więc nie otrzymasz świadczenia. Musisz to zmienić – koniec, kropka.

Jeżeli jesteś na etacie lub na działalności gospodarczej to ZUS odprowadzasz, z tym, że nie wiem czy zdajesz sobie sprawę na jaki okres ZUS orzeka niezdolność do pracy. Niestety ZUS zwykle orzeka taką niezdolność na okres miesiąca, dwóch, trzech, a już maksymalnie na rok do przodu. Nawet sam ZUS na swojej stronie www wspomina, że “niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat” (często robi to na znacznie krótszy okres).

Jak to się ma do warunków ubezpieczenia? Większość towarzystw ma zapis w swoich ogólnych warunkach, że wypłaca niezdolność do pracy dopiero jak będzie orzeczona na czas nieokreślony. Czyli w zasadzie jest to martwy zapis, bo terminy te nijak się nie zazębiają. Niektóre towarzystwa mają zapisany ten okres na 2 lata i to są te, które jeszcze jako tako działają, ale nadal rzadko kiedy ZUS Ci orzecze niezdolność na tak długi okres czasu.

Jeśli pracujesz w firmie, która zabezpieczyła swoich pracowników to jest duża szansa, że ubezpieczenie od niezdolności do pracy posiadasz w ramach ubezpieczenia grupowego w pracy. Problem tkwi w tym, że zwykle w ramach “grupówek” jesteś ubezpieczony na sumy rzędu 10, 15, 20 tysięcy zł, co w żaden sposób nie zabezpieczy Twojej przyszłej płynności finansowej nawet jeśli byłaby orzeczona na czas nieokreślony.

Ubezpieczenie od niezdolności do wykonywania zawodu

Ubezpieczenie od niezdolności do wykonywanego zawodu działa zupełnie inaczej niż wcześniej opisane. Moim zdaniem ma sens tylko w przypadku konkretnych zawodów typu wspomniany marynarz, ale również mechanik, lekarz, spawacz, stolarz, hydraulik czy kucharz. W przypadku wystąpienia jakiejkolwiek choroby lub wypadku, który uniemożliwia wykonywanie swojego zawodu skutkuje wypłatą świadczenia. Co ważne nie ma tu definicji choroby lub wypadku – wszystko co skutkuje niemożnością wykonywania swojej pracy wiąże się z wypłatą. I tak jak u marynarza wystarczy, aby był to złamany palec (bo nikt go wtedy na statek nie wpuści), tak w przypadku lekarza pytanie jakiej jest specjalizacji i czego potrzebuje aby swój zawód wykonywać.

Orzeczenie o niezdolności do wykonywanego zawodu orzekane jest przez lekarza z towarzystwa ubezpieczeń, więc w porównaniu do lekarza orzecznika z ZUSu  jest większa szansa, że otrzymasz pieniądze.

Tutaj będziesz miał wyższe składki niż w przypadku ubezpieczenia od niezdolności do pracy, ale możesz też liczyć na znacznie wyższe sumy ubezpieczenia i realną wypłatę świadczenia. Pytanie czy to ubezpieczenie “pasuje” do Twojego zawodu.

Jaka jest różnica między dwoma powyższymi ubezpieczeniami? Podam ponownie przykład:

Inne rodzaje ubezpieczenia, które zabezpieczają nas w przypadku, gdy nie możemy prowadzić działalności zarobkowej

Co w przypadku gdy nie jesteś marynarzem lub lekarzem, lecz pracownikiem biurowym i np. złamana ręka tudzież noga w żaden sposób Cię nie dyskwalifikuje z wykonywania swojej pracy? Wówczas warto by było się zastanowić, czy aby nie ubezpieczyć się od ryzyk, które spowodują utratę Twojej płynności finansowej np.:

• poważne zachorowanie – Ogólne Warunki Ubezpieczeń różnią się głównie wykazem i ilością chorób oraz ich definicją. Duża liczba chorób wcale nie oznacza najlepsze ubezpieczenie. O tym jeszcze zresztą napiszę kolejny artykuł.
• uszczerbek na zdrowiu – zabezpiecza w przypadku uszkodzenie ciała wskutek nieszczęśliwego wypadku, lecz po odbyciu rekonwalescencji wraca ono do pełnej sprawności. To jeden z najczęstszych przyczyn świadczeń. Towarzystwa ubezpieczeniowe mają różny sposób naliczenia odszkodowania w zależności od % uszczerbku na zdrowiu. Pytanie czy to co Ci się wydarzyło jest na liście zdarzeń i jaki niesie za sobą procent wypłaty w stosunku do sumy ubezpieczenia.
• pobyt w szpitalu wskutek wypadku lub choroby – w przypadku pobytu w szpitalu przysługuje Ci wypłata konkretnego świadczenia pieniężnego za każdy dzień. Większość Towarzystw Ubezpieczeń wypłaca środki po spędzeniu trzech dni w szpitalu. Pytanie brzmi jak definiowany jest dzień pobytu w szpitalu? Czy jako każda rozpoczęta doba, czy pełny dzień (24h) czy może jeszcze inaczej? Zapamiętaj, że pobyt w szpitalu musi wystąpić z tytułu choroby lub nieszczęśliwego wypadku więc np. ciąża czy rutynowy zabieg odpada.
• operacja chirurgiczna – w przypadku konieczności przeprowadzenia operacji wskutek nieszczęśliwego wypadku lub poważnej choroby, towarzystwo wypłaca świadczenie w przypadku przeprowadzonej operacji. Oczywiście kwestia obszerności listy operacji oraz ich definicji.

Jest tego znacznie więcej i prawda jest taka, że ubezpieczyć możesz się od wszystkiego. Żeby zrobić to precyzyjnie pod Twoje potrzeby i abyś nie wydał na to majątku wymagana jest profesjonalna wiedza. 

Tak jak w przypadku kredytu hipotecznego, tak w przypadku ubezpieczeń bardzo ważne jest indywidualne podejście i dopasowanie rodzaju oraz warunków ubezpieczenia pod zindywidualizowaną sytuację konkretnej osoby. Na pewno warto by było tą decyzję skonsultować z kimś kto się na tym zna. Bądź co bądź mój zawód uprawiam od 2008 roku, więc w razie potrzeby służę pomocą 😉