Przeczytaj poniższy artykuł lub obejrzyj video na moim kanale YouTube
Kliknij w poniższy film, aby rozpocząć oglądanie:
Za oknem jesień, więc pomyślałem, że nie znajdę lepszego czasu, aby podjąć temat jesieni naszego życia, czyli emerytury. Myślę, że większość osób traktuje ten temat jako nudny i odkłada go w czasie, jednakże gwarantuję Ci, że jeśli dotrwasz do końca tego artykułu, zyskasz sporo cennych informacji w kontekście Twojej przyszłości, co przełoży się na poczucie spokoju w przyszłości. A co jest ważniejsze w życiu niż spokój?
Czy system emerytalny w Polsce to piramida finansowa?
Zacznijmy od tego, jak wygląda system emerytalny. Mamy trzy filary:
- ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych)
- OFE (Otwarte Fundusze Emerytalne)
- III FILAR (dowolne rozwiązanie, które prowadzi do tego, aby samodzielnie i prywatnie zabezpieczyć sobie emeryturę)
Pierwszy i drugi filar jest obowiązkowy, natomiast skorzystanie z trzeciego to nasza prywatna inicjatywa. Co ciekawe ten system w wielu krajach Europy jest bardzo podobny i z założenia ma zabezpieczyć naszą „jesień życia”. W pierwszym i drugim filarze pieniądze są pobierane z wynagrodzeń osób obecnie pracujących i przekazywane do emerytów, o czym piszę w dalszej części artykułu. Trzeci natomiast to typowo pomnażanie kapitału we własnym zakresie. Co ciekawe, w niektórych państwach takich jak Chiny w ogóle nie ma systemu emerytalnego i obywatele muszą sami zadbać o wysokość swojej emerytury np. poprzez oszczędzanie, ale także polegając na pomocy swoich dzieci. Dodatkowym atutem takiegoż rozwiązania jest to, że dzięki niemu rodzice muszą dbać o dobre relacje ze swoimi dziećmi, bo to przecież one w dużej mierze później będą ich utrzymywać.
Wracając do Polski – czasem słyszymy od osób, które płacą ZUS, że nie wierzą w ubezpieczenia, kiedy przecież ZUS to już z nazwy jest Zakład UBEZPIECZEŃ Społecznych. Myślę, że jest większa szansa otrzymać pieniądze ze świadczenia z jakiegokolwiek prywatnego Towarzystwa Ubezpieczeń. Celem każdego prywatnego przedsiębiorstwa jest długofalowe prowadzenie biznesu i dbanie o jakość swoich usług. System państwowy natomiast nie posiada żadnej misji, a jest jedynie wykonawcą zleceń narzuconych przez ustawodawcę – tym właśnie jest ZUS i to jest chyba jego największa wada. Mało tego, kiedyś słyszałem od jednego z klientów, że ZUS jest to piramida finansowa i faktycznie, coś w tym jest. Czemu? Skoro wypłaty z ZUS-u są realizowane z bieżących wpłat, to już kiedyś mieliśmy chyba z takim tworem na rynku polskim do czynienia. Tam skończyły się wpłaty i ogłoszona została upadłość. Jak zaraz przeczytasz, tutaj okoliczność, że wpłaty do ZUS-u się skończą, jest więcej niż pewna.
Ile pieniędzy z Twojego wynagrodzenia trafia do systemu emerytalnego?
Wracając do samego systemu emerytalnego. Ile z Twoich pieniędzy do niego trafia?
- Umowa o pracę – 19,52% z Twojego wynagrodzenia brutto;
- Działalność gospodarcza – 19,52% z 60% średniej krajowej, czyli na 2021 rok z 3511 zł.
Co w dalszej kolejności dzieje się z tymi środkami? ZUS przekazuje ich część do emerytów a część do OFE, w zależności od Twoich wcześniejszych deklaracji co do tych środków.
Emerytura a ZUS – od czego zależy?
Przeanalizujmy na początek część pierwszą systemu, czyli ZUS. Otóż pieniądze, które tam trafiają od razu przechodzą do obecnych emerytów. Ja płacę na moją babcię, dziadka, a na mnie będą płacić moje dzieci, wnuki. Nazywa się to system repartycyjny, a pomysłodawcą takiego systemu był Otto von Bismarck pod koniec XIX wieku. Dlaczego ten system wtedy mógł działać? Ponieważ większość osób nie dożywała emerytury i wszyscy mieli po kilka, a nawet często po kilkanaścioro dzieci. Obecnie współczynnik dzietności wynosi 1,3 – tyle osób rodzi się w Polsce statystycznie na jedną kobietę, a żeby pokolenia się zastępowały ten współczynnik musiałby być na poziomie 2,1. Co nam to mówi? Społeczeństwo się starzeje i tak jak w tej chwili na jednego emeryta pracują 4 osoby tak za 20-30 lat na jednego emeryta będzie pracować 1 osoba. Temu, kto mi wytłumaczy, w jaki sposób realnie jedna osoba ma utrzymać jedną, funduję wyjazd na Dominikanę dla dwóch osób na dwa tygodnie.
Likwidacja OFE – gdzie trafią zgromadzone na rachunku pieniądze?
Druga część systemu emerytalnego, czyli OFE, prawdę mówiąc, za chwilę przestanie istnieć. Pierwszy „skok na OFE” miał miejsce w 2014 roku. Wtedy mogłeś zdecydować, czy pieniądze w wysokości 2,92% z ZUS-u będą wpływać do OFE, czy też całkowicie Twoje OFE nie będzie już zasilane. Była to pierwsza decyzja rządu – drugą było wtedy przekazanie do ZUS-u części obligacyjnej OFE wartej 152,8 miliarda złotych. Dziś średnio każdy Polak ma w OFE ok. 10 000 zł. Wiadomo, że średnia jest niewymierna, bo jak idzie facet z psem to średnio mają po trzy nogi 😉 Warto sprawdzić na swoim koncie online, ile środków do tej pory zgromadziłeś. Jeżeli z kolei nie wiesz, gdzie masz OFE, to zadzwoń do ZUS-u, a oni Ci powiedzą, gdzie przelewają bądź przelewali Twoje środki.
Obecnie w fazie finalnej jest projekt ustawy absolutnie rozwiązującej OFE. Zgodnie z jego brzmieniem, do wyboru mamy przekazanie zgromadzonych pieniędzy do IKE (Indywidualne Konto Emerytalne) lub do ZUS-u. Pierwsza opcja wiąże się z 15% opłatą transferową, a w drugiej nie ponosimy żadnych kosztów z tytułu transferu. IKE to produkt absolutnie poza systemem państwowym, w którym fizycznie nasze pieniądze się znajdą i będą pomnażane. W ZUS-ie dla odmiany Twoje pieniądze są jedynie zapisane na rachunku i przekazane obecnym emerytom. Ten projekt już toczy się na tyle długo, że nie wiem, czy jest sens się o tym rozpisywać, bo może za chwilę się zmieni. Opisałem to w poniższym artykule (kliknij grafikę poniżej):
O czym warto pamiętać? Otóż o tym, że jeśli dadzą nam możliwość ucieczki z systemu państwowego, to nawet jeśli wiązałoby się to z utratą 50% środków, to ja bym się na taki ruch zdecydował. Wszystko, co państwowe i niezależne ode mnie, jak pokazała historia, jest nic nie warte, bo w każdej chwili może przyjść nowy rząd i znaleźć inne zastosowanie dla naszych pieniędzy. Nic dziwnego – dziura budżetowa sama się przecież nie wypełni 😉
,Stopa zastąpienia ZUS – co to jest?
Podsumowując te dwa filary, ZUS jawnie pisze na swojej stronie internetowej o wysokościach stóp zastąpienia. Co to takiego? Stopa zastąpienia jest to relacja między moim obecnym wynagrodzeniem, a wysokością emerytury. Ostatnie świeże dane są z czerwca 2021 roku, wyglądają następująco:
Rok | Prognozowana przeciętna miesięczna wysokość emerytury (łącznie z dodatkami pielęgnacyjnymi) wypłacanej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyrażona w procencie przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o obligatoryjną składkę na ubezpieczenia społeczne płaconą przez ubezpieczonego. |
2030 | 48,4% |
2040 | 37,9% |
2050 | 29,5% |
2060 | 25,3% |
2070 | 23,5% |
Przykładowe wyliczenie emerytury
Co to dla Ciebie oznacza? Oznacza to, że jeśli będziesz przechodził na emeryturę w 2060 roku, to otrzymasz 25% swojego wynagrodzenia. Jeśli jesteś na umowie o pracę, łatwo to policzyć, bo np. jeśli średnio zarabiałeś 4000 zł, to otrzymasz 1000 zł brutto, więc netto niecałe 800 zł. Jeśli natomiast jesteś przedsiębiorcą i płacisz najniższy ZUS (jak 99% przedsiębiorców), to Twoje zarobki dla ZUS-u wynosiły 3511 zł. Pamiętasz? 60% średniej krajowej to podstawa do naliczania składki ZUS dla przedsiębiorców. Jeśli więc będziesz przechodził na emeryturę w 2060 roku, będąc przez całe życie przedsiębiorcą, Twoja emerytura wyniesie 25% z 3511 zł, czyli 877 zł brutto (niecałe 700 zł!!). Jeśli jest to dla Ciebie szokiem to dobrze, bo może zaczniesz szukać rozwiązań. W końcu przedsiębiorcy muszą być przedsiębiorczy.
III filar – czy warto go mieć?
No jasne, że warto! Właśnie po to jest filar III. Oczywiście nie jest obowiązkowy, ale w system emerytalny jest wpisany z powodów psychologicznych, bo przecież jeśli mam pierwszy i drugi filar, to głupio nie mieć trzeciego. Okazuje się, że nie na każdego to działa. Tylko 10% społeczeństwa w Polsce oszczędza na emeryturę, a 1/3 Polaków w ogóle nie ma oszczędności! Może jeśli dobrnąłeś już do tego momentu artykułu, a dalej nie oszczędzasz na emeryturę, to zmotywuję Cię to do działania. Nie będę się rozwodził na temat, gdzie oszczędzać, albo czy oszczędzać, czy może lepiej inwestować w inne formy jak np. nieruchomości, kruszce, alkohole czy giełdę. Chcę Ci dać prostą możliwość policzenia sobie tego, ile musiałbyś zacząć oszczędzać od dziś „do skarpety” tak, aby na emeryturze żyć na takim samym poziomie jak dziś.
Ile oszczędzać co miesiąc na emeryturę, aby utrzymać dotychczasowy standard życia?
Przyjmijmy, że masz 30 lat i jesteś mężczyzną, więc na emeryturę przechodzisz w wieku 65 lat. Średnia długość życia w Polsce wg tablic GUS (Główny Urząd Statystyczny) wynosi w zaokrągleniu 80 lat. Statystyczny mężczyzna będzie żył na emeryturze 15 lat. Załóżmy że zarabiałeś 4000 zł i przechodzisz na emeryturę, kiedy stopa zastąpienia będzie wynosić 25%. Twoja luka emerytalna, czyli tyle ile będzie Ci na emeryturze brakować, aby utrzymać obecny standard życia, wynosi 3000 zł. Dlaczego? Bo zarabiałeś 4000 zł, emerytury dostaniesz 25% z tego, czyli 1000 zł. Skądś musisz wytrzasnąć 3000 zł co miesiąc. Teraz pomnóżmy to przez okres, na jaki Ci to będzie potrzebne, czyli 3000 zł x 12 miesięcy x 15 lat = 540 000 zł. Taką kwotę musisz mieć, aby upraszczając wyciągać z niej 3000 zł co miesiąc przez 15 lat. Ile zbierać miesięcznie, aby taką kwotę uzbierać? W naszym założeniu masz 30 lat, więc zostało Ci do emerytury 35 lat. Zatem 540 000 zł : 35 lat : 12 miesięcy = 1285 zł. Tyle musiałbyś oszczędzać co miesiąc przez 35 lat „do skarpety”, aby w naszym przykładzie utrzymać standard życia. Pamiętaj, że zarabiasz 4000 zł. Niemożliwe prawda? A wyobraź sobie, że masz np. 40 lat i jesteś kobietą, więc przechodzisz na emeryturę w wieku 60 lat. Wtedy staje się to już kosmicznie awykonalne.
Jakie dwa wnioski możesz wyciągnąć z tego już dziś?
- Im szybciej zaczniesz oszczędzać, tym lepiej dla Ciebie, bo możesz to robić mniejszą kwotą.
- Jeśli zamierzasz oszczędzać, to na pewno nie „do skarpety” – musisz użyć rynku finansowego, aby choć trochę wspomóc Twoje oszczędności.
Konkluzja? Nie wierz w system państwowy, bo jak widzisz wszystko wskazuje na to, że się rozpadnie, a nawet jeśli nie to i tak prawie nic z niego nie dostaniesz. Zacznij działać już dziś. Jak będziesz miał oszczędności, to nigdy nie opuści Cię ten, wcześniej przeze mnie wspomniany, spokój i tego Ci życzę z całego serca.
Jeśli chciałbyś zacząć oszczędzać na emeryturę, a nie wiesz jak się za to zabrać...
… to zapraszam Cię do kontaktu i darmowej konsultacji. Chętnie porozmawiam, udzielę profesjonalnej porady.
Napisz wiadomość:
Zapraszam Cię na mój kanał YouTube
Zapraszam Cię również na mój kanał YouTube na którym regularnie publikuję krótkie filmy edukacyjne w których w przystępny sposób tłumaczę nie zawsze proste zagadnienia z branży finansowej:
Jacek Niedałtowski – Doradca Finansowy Gdańsk, Sopot, Gdynia
Finanse to nie tylko moja praca, ale i moja pasja. Przecież najlepiej wykonuje się pracę, gdy sprawia ona przyjemność i tak też podchodzę do mojego zawodu. Nic bardziej nie przysparza radości niż zadowolony klient. Zatem posługując się językiem branżowym – inwestuję w siebie i zamierzam dążyć do perfekcji we wszystkich aspektach długofalowej pomocy klientowi w realizacji jego potrzeb, marzeń oraz planów finansowych.
Pracuję głównie na terenie Gdańska, Gdyni, Sopotu i okolic Trójmiasta, lecz aktualne możliwości komunikacji zdalnej sprawiają, że z powodzeniem obsługuję również klientów z całego województwa pomorskiego, a także pozostałych regionów Polski. Jestem otwarty na każdą formę kontaktu i współpracy. Poniżej znajdziesz wszelkie informacje, które pozwolą Ci na skontaktowanie się ze mną. Napisz lub zadzwoń w celu ustalenia terminu darmowej konsultacji. Więcej na temat współpracy ze mną przeczytasz TUTAJ.
Bezpieczne oszczędzanie na emeryturę
Czas płynie nieubłaganie, lata mijają, wszyscy z dnia na dzień nie robimy się młodsi…⏳ Warto w tym momencie poruszyć kwestię emerytury, a dokładniej jej wysokości. Prognozy nie są optymistyczne, więc jeżeli chcesz utrzymać w czasie „jesieni swojego życia” dotychczasowy jego standard, skontaktuj się ze mną, a przedstawię Ci bezpieczne, najbardziej pewne i efektywne sposoby na to, abyś już teraz nauczył się pomnażać swój kapitał i zapewnił sobie bezcenny na emeryturze spokój ducha.👍